Korzenie
"Big
Brother" jest pierwszym programem typu reality show na świecie- na jego
pomysł wpadli Holendrzy. Początkowo zakładano, że w luksusowym domku
zamieszka na rok kilku uczestników, którzy żyć będą ze sobą pod okiem kamer
i telewidzów. Jednak stacja telewizyjna John De Mol musiała ostatecznie
zrezygnować z tego pomysłu, bowiem nakłady finansowe okazały się zbyt małe.
W końcu jednak, 16 września 1999 roku o godzinie 19:00, "Big Brother"
pojawił się na ekranach telewizorów, choć na trochę zmienionych zasadach.
Założenia programu były proste- w strzeżonym Domu, pozbawionym większych
luksusów zamieszka na 100 dni dziewięciu uczestników, którzy żyjąc wśród
kamer będą musieli wykonywać zadania Wielkiego Brata, a w określonym czasie
wyznaczać spośród siebie dwie osoby, które ich zdaniem powinny opuścić Dom.
Z osób, które zostają nominowane telewidzowie poprzez telefoniczne
głosowanie wybierają tą, która ostatecznie ma pożegnać się z Wielkim Bratem.
W finale pozostają trzy osoby spośród których telewidzowie wybierają
zwycięzcę. Program okazał się bardzo kontrowersyjny, a wkrótce inne kraje
zaczęły ubiegać się o licencję na produkcję "Wielkiego Brata". Historia
polskiej wersji "Big Brother" zapoczątkowała się 28 lipca 2001 w Holandii,
gdzie podpisano umowę na zakup licencji. Była to w pewnym sensie formalność,
gdyż właścicielem praw do tego formatu jest firma Endemol, która na terenie
Polski działa jako Endemol Neovision. Współwłaścicielem zarówno Endemol
Neovision, jak i TVN jest ITI Holdings, dlatego TVN miała prawo pierwokupu
licencji.
Nazwa
Tytuł programu wziął się z książki George'a Orwella- "Rok 1984". Autor
zawarł w niej swoją wizję przyszłości świata, którym władałaby
wszechogarniająca siła, obserwująca mieszkańców, kontrolująca ich i
dyktująca warunki.
Technika
Przy realizacji programu bierze udział 230 osób. Przez 24 godziny na dobę
czuwają realizatorzy, redaktorzy, asystenci, operatorzy, technicy,
montażyści, dokumentaliści, pracownicy Biura Prasowego, redakcja tygodnika
"Big Brother. Wielki Brat", pracownicy ochrony oraz zespół psychologów i
zespół medyczny. Bezpośrednio nad programem, przez osiem godziny, czuwają
dwa zespoły złożone z trzynastu osób: wydawcy, dwóch realizatorów wizji,
technika wizji, dwóch dźwiękowców i asystenta, redaktora zapisującego
zdarzenia w Domu, pięciu operatorów i montażysty. Oznacza to, że przez 16
godzin rejestracji pracuje w sumie 48 osób, oraz administratorzy systemów
komputerowych: nadawczego i biurowego, a także inżynier studia. Dom Big
Brothera ma własne zasilanie. Nad dostawą energii i zasilaniem czuwa
non-stop jedna osoba. W sytuacjach awaryjnych dopływ prądu przez 10 minut
zapewni UPS. Po tym czasie włącza się agregat prądotwórczy. Sterowane
automatycznie "oczy Wielkiego Brata" obserwują Dom, jego mieszkańców i
mające tam miejsce wydarzenia, wspomagane dodatkowo przez kamery studyjne
umieszczone w różnych punktach domu. Oprócz kamer zainstalowanych w domu,
organizatorzy zadbali również o umieszczenie odpowiedniego oprzyrządowania w
ogrodzie, tak aby uczestnicy programu ani na chwilę nie pozostawali poza
czujnym okiem Wielkiego Brata. Aby przekaz z Domu można było uznać za
kompletny, wszyscy użytkownicy zobowiązani zostali do założenia na okres
trwania programu mikrofonów bezprzewodowych.
Wielki Brat
Na
zakończenie trzeciej polskiej edycji "Big Brother" ujawniono widzom postać
Wielkiego Brata. Właścicielem najbardziej tajemniczego głosu w Polsce okazał
się Jarosław Ostaszkiewicz- reżyser teatralny, twórca kilku programów dla
telewizji publicznej. Reżyserował m.in. "Kordiana", sztuki Bogusława
Schaeffera i Stefana Themersona oraz przedstawienia na podstawie własnych
scenariuszy. Szersza publiczność, może go skojarzyć z programem
Dzyndzylyndzy. Nim Jarek dostał propozycję zagrania Wielkiego Brata,
pracował w redakcji tego programu. Na długo przed powstaniem "Big Brother" w
Polsce stworzył własny projekt o nazwie Budka Marzeń, który był częścią
kampanii reklamowej jednego z funduszy emerytalnych. Sześć grup złożonych z
dwóch aktorów jeździło po Polsce z zamkniętą budką, w której była kamera i
monitor. Każdy, kto chciał, mógł tam wejść i jak w konfesjonale zwierzyć się
ze swoich marzeń. Doświadczenie było niesamowite. Okazało się, że do budki
ustawiały się kolejki chętnych. Że ludzie bardzo potrzebują takiego miejsca,
gdzie mogą się swobodnie wypowiedzieć. Szacunek dla potrzeb ludzi spowodował
zainteresowanie Jarka programem "Big Brother". Najpierw był jednym z
prowadzących casting do pierwszej edycji- jego zadaniem jako reżysera było
wyłowienie ludzi otwartych, kreatywnych, którzy potrafili włączyć się do
powierzonych im zadań i nie nakładali masek przed kamerą. Pisał też
scenariusze zadań i dopiero później dostał propozycję zagrania roli
Wielkiego Brata. Jarek sądzi, że o wyborze przesądziły jego umiejętności
reżyserskie.
Życie w Domu Wielkiego Brata
Polski Dom Wielkiego Brata mieści się w Sękocinie pod Warszawą. Jego
mieszkańcy nie mają możliwości kontaktu ze światem zewnętrznym. Nie mają
telewizora, radia, telefonu, nie docierają do nich gazety. Nie wiedzą która
jest godzina, co dzieje się na zewnątrz. Nie wiedzą nic o wydarzeniach
politycznych, kulturalnych, gospodarczych itp. Pozbawieni są także kontaktu
ze swoimi rodzinami i nie otrzymują od nich żadnych informacji. Przez cały
czas muszą wykonywać zadania jakie zleca im Wielki Brat. Jeżeli mieszkańcy
zaliczą zadanie tygodniowe, mają możliwość zrobienia zakupów w Sklepie
Wielkiego Brata. Czasem jednak ceny produktów są bardzo wysokie. Mieszkańcy
żyją pod okiem kamer i telewidzów. Przez 24 godziny na dobę są obserwowani.
Nominacje
Na wezwanie Wielkiego Brata mieszkańcy muszą stawić się w Pokoju Zwierzeń.
Pomieszczenie jest wyposażone w kamerę i mikrofony. Tutaj mieszkańcy
otrzymują od Wielkiego Brata zadania, tu też nominują, czyli wskazują osoby,
które według nich powinny opuścić Dom. Przyszłość dwojga mieszkańców, którzy
otrzymają najwięcej wskazań, jest w rękach widzów. Wynik telefonicznego
głosowania ogłaszany jest na żywo w programie "Big Brother- Ring". Osoba,
która uzyskała najwięcej ilość głosów bezpośrednio z Domu przechodzi do
studia- spotyka się z rodziną i przyjaciółmi.
Usunięcie z Domu
Przed rozpoczęciem programu, jego uczestnicy zapoznali się z regulaminem
programu "Big Brother" i z zasadami przebywania w domu. Regulamin zakazuje
stosowania jakichkolwiek pogróżek czy tyranizowania współlokatorów.
Niedopuszczalne są akty wandalizmu i przemocy w stosunku do innych
mieszkańców. Naruszenie regulaminu spowoduje automatyczne usunięcie
winowajcy z Domu "Big Brother". Ponadto mieszkańcy nie mogą ujawniać między
sobą, kogo ze współlokatorów wskazali lub planowali wskazać jako osobę do
usunięcia. Za złamanie tych zasad grozi usunięcie z Domu "Big Brother".
Dobrowolne opuszczenie Domu
Mieszkańcy pozostają w Domu Wielkiego Brata świadomie i na własne
życzenie. Jeżeli zechcą, mogą w każdej chwili go opuścić. Tracą jednak
wszelkie szanse na wygraną. Kto raz wyjdzie z Domu "Bi Brother" nie może już
tam wrócić.
W przypadku choroby
Nad zdrowiem mieszkańców domu czuwają lekarze. Jeżeli zachodzi taka
potrzeba, mieszkańcom udzielana jest natychmiastowa pomoc. Podczas
realizacji programu dyżurują lekarze, pielęgniarki i psycholodzy, gotowi w
każdej chwili pospieszyć z pomocą mieszkańcom domu. Rozmowy z psychologami
objęte są tajemnicą. Nie są nagrywane, nigdy więc nie zostaną wykorzystane w
programie, nie można ich także obejrzeć w Internecie.
Ciekawostki
W każdym z krajów w których emitowany był "Wielki Brat" zasady lekko się
zmieniały. Dom Wielkiego Brata nie wszędzie był taki sam, w niektórych
edycjach pojawiał się w zegar, zmieniała się także liczba uczestników. Nie
inaczej było w Polsce. To u nas po raz pierwszy na świecie, na tydzień przed
rozpoczęciem programu, ogłoszono konkurs "Big Brother- Ty wybierasz", w
którym przedstawionych zostało dziesięć osób, spośród których telewidzowie w
trwającym tydzień głosowaniu telefonicznym wybrali dwójkę (kobietę i
mężczyznę), która zamieszkała w Domu Wielkiego Brata. Następnego dnia
dołączyła do nich pozostała dziesiątka uczestników wybrana przez
psychologów. W pierwszej polskiej edycji programu telewidzowie mieli do
wyboru dziesięć osób, zaś w drugiej tylko sześć, które na dodatek przez
tydzień mieszkały w Domu Wielkiego Brata.
Niespodzianki
W trakcie trwania programu na mieszkańców czekają niespodzianki. Czasem
odwiedzi ich ktoś znany (w pierwszej edycji mieszkańców odwiedził prowadzący
teleturniej "Milionerzy" Hubert Urbański, trzej piłkarze: Jerzy Dudek,
Tomasz Iwan i Tomasz Hajto, oraz Kayah. W drugiej edycji gośćmi byli głównie
uczestnicy pierwszej edycji- Janusz Dzięcioł, Klaudiusz Sevković, Manuela
Michalak i Piotr Gulczyński, a także piłkarze- Tomasz Hajto, Piotr
Świerczewski, Tomasz Iwan, Robert Sowa, piosenkarka Ewa Bem, pomysłodawca
programu John De Mol i zespół De Mono. Zaś w trzeciej edycji gośćmi byli-
uczestnicy poprzednich edycji: Ireneusz Grzegorczyk i Piotr Lato oraz
pierwszy polski hokeista grający w zawodowej lidze National Hockey League-
Mariusz Czerkawski), innym razem mają możliwość obejrzenia meczu lub filmu
na wideo, lub wysłuchania koncertu odbywającego się na dachu ich Domu.
Zdarzają się też niemiłe niespodzianki. Jeżeli któryś z mieszkańców złamie
regulamin Domu, może zostać wykluczony z gry. Ponieważ w Domu Wielkiego
Brata tylko Wielki Brat wyznacza reguły, zasady programu mogą w każdej
chwili mogą zostać zmienione.
Prowadzący
W większości krajów, w których nadawany był "Big Brother" prowadzący
zmieniali się wraz z nowymi edycjami. U nas pierwszą edycję prowadził
Grzegorz Miecugow i Martyna Wojciechowska, a drugą i trzecią Andrzej
Sołtysik i Martyna Wojciechowska.
Odmiany Big Brother
Big Diet (Wielka Dieta)
Powstały różne odmiany programu "Big Brother". Jedną z nich jest "Big Diet"-
Wielka Dieta, gdzie 6 kobiet i 6 mężczyzn zostaje zamkniętych w odizolowanym
domu, a ich zadaniem jest schudnąć. Drużyna mężczyzn walczy przeciw
kobietom. Po 4 tygodniach pocenia się i głodzenia, co tydzień odpada jedna
osoba z gorszej (grubszej) drużyny- tę, która procentowo najmniej straciła
na wadze. Zwycięzca wybierany jest przez widzów. Nagrodą jest tyle
kilogramów złota, ile kilogramów dana osoba zrzuciła. Żeby nie było tak
łatwo, w Domu wszędzie czyhają pokusy, z wypełnioną po brzegi lodówką na
czele. Edycja tego programu, realizowanego w Niemczech nie cieszyła się
zbytnią popularnością. Dlatego "Big Diet" bardzo szybko zniknął z anteny, na
długo przed jego zakończeniem.
Big Brother The Battle (Big Brother Bitwa)
W
Holandii i Polsce została zrealizowana zupełnie nowa odmiana programu "Big
Brother". Do Domu Wielkiego Brata wprowadza się 14 osób, podzielonych na
dwie drużyny. Po tygodniu dwie osoby, które uzyskały największą sympatię
widzów, zostają kapitanami. Drużyny walczą między sobą i rozgrywają różne
konkurencje- bitwy. Każda wygrana bitwa to konkretne przywileje, wygody i
nagrody. Drużyna, która zwycięża zyskuje immunitet od nominacji oraz
korzysta z całego systemu przywilejów, które przynależą tylko im, a z
którego nie mogą korzystać przegrani. Przegrani tracą podwójnie, gdyż to
właśnie jedna osoba z ich grupy będzie musiała opuścić grę. Nad rywalizacją
obu drużyn czuwa Wielki Brat, który nie toleruje żadnych kompromisów czy
układów. Jest sędzią bezwzględnym, surowym i przewrotnym. Nie jest już taki
przyjacielski jak w podstawowych edycjach programu. Tym razem to już nie
jest podglądanie życia, ale kibicowanie telewizyjnej rywalizacji. Program
ten został zrealizowany również u nas- jako trzecia edycja "Big Brother" w
Polsce.